“Straatnamen vernoemd naar mensen die in de geschiedenis een belangrijke rol hebben gespeeld, staan geregeld ter discussie. Een persoon zoals Jan Pieterszoon Coen zagen velen vroeger als een held, tegenwoordig zien anderen zijn naam als omstreden. Dit laatste lijkt voor veel mensen een reden om iemand niet meer te willen eren met een straatnaam. Welke historische straatnamen staan ter discussie?
- Jan Pieterszoon Coenstraat in verschillende steden
Jan Pieterszoon Coen (1587-1629) is een naam die al jaren ter discussie staat. De man was een succesvolle gouverneur-generaal van de VOC in de zeventiende eeuw, daarnaast wordt hij ook verantwoordelijk gehouden voor de moord op pakweg 15.000 inwoners van de Banda-eilanden. Deze inwoners werden vermoord, omdat ze het nootmuskaatmonopolie van de VOC niet wilden erkennen. Vanwege dit laatste wordt Jan Pieterszoon Coen door veel mensen gezien als een besmette naam. Zo wilde de actiegroep De Grauwe Eeuw in gesprek met gemeentes als Den Haag en Utrecht over de straatnamen die verwijzen naar het koloniale verleden, zoals de Jan Pieterszoon Coenstraat. Op het moment dat er echter door de actiegroep gedreigd werd met “acties” om de naamsverandering van de Jan Pieterszoon Coentunnel af te dwingen, werd besloten de samenwerking per direct te stoppen. Het was niet de eerste keer dat De Grauwe Eeuw in actie kwam. Al eerder bekladde de groep een aantal standbeelden, waaronder die van Jan Pieterszoon Coen. Toch is de actiegroep niet de enige die de naam ter discussie stelt. Zo wil een school in Amsterdam, ook mede door bezwaar van ouders, niet langer de naam van J. P. Coen dragen. De school heeft de naam van de gevel gehaald. - Witte de Withstraat in verschillende steden
In verschillende grote steden in Nederland kennen we een Witte de Withstraat. In een aantal van die steden, waaronder in Eindhoven, kwam er mede door de actiegroep De Grauwe Eeuw en buurtbewoners een discussie op gang. Witte de With (1599-1658) was een bekend persoon uit de Gouden Eeuw. Hij was bewindvoerder bij de VOC en WIC en leverde een belangrijke bijdrage aan de verovering van de Zilvervloot van Piet Hein. Maar Witte de With had ook een belangrijke rol in de kolonisatie van Indië. De gemeente Eindhoven besloot de straatnaam op initiatief van burgers te veranderen in Barbarosstraat, vernoemd naar Barbarossa, een Turkse admiraal, ook een kaper die in verband wordt gebracht met slavenhandel. Een Turkse admiraal vond de gemeente een goede keuze, gezien de nieuwe samenstelling van de wijk. Echter is niet iedereen het hier mee eens en is er dus een nieuwe discussie ontstaan. In Den Haag, waar ook ophef over de Witte de Withstraat was, werd de straatnaam niet veranderd. - Koning Willem-Alexanderkade in Alkmaar
In principe is het niet gebruikelijk om straatnamen te vernoemen naar mensen die nog leven. Dan bestaat er een kans dat ze nog iets kunnen doen wat hun naam besmet, dat zou ophef veroorzaken. Maar deze regel geldt niet als het gaat om het Koningshuis. Nederland kent veel straten die vernoemd zijn naar prinsessen en koningen. Nadat prins Willem-Alexander de geboorte van zijn eerste dochter had aangegeven, werd in Velp zo het straatnaambord van het Prinses Catharina-Amalia Plantsoen onthuld. In Alkmaar wilde de gemeente de Norderarcade veranderen naar Koning Willem-Alexanderkade, maar ook dat ging niet van een leien dakje. De naamsverandering zou bedrijven en particulieren in de straat op hoge kosten jagen en zodoende ging dit plan niet door. De gemeente Alkmaar doopte uiteindelijk de Sportlaan om tot Koning Willem-Alexanderlaan.
…” (1257 woorden totaal)
Klik hier voor het volledige artikel op de website van De Openbare Ruimte, in samenwerking met Isgeschiedenis.
Tekst: Deborah de Meijer
Wil jij weten wat ik als journalist voor jou kan betekenen? Kijk dan bij ‘Info’ of neem contact met me op via het contactformulier of via deborahdemeijer@gmail.com